“Door een tekort aan woonplekken vragen veel ouderen een herindicatie aan of blijven zij langer thuis wonen. Als cliëntondersteuner kun je hen een luisterend oor bieden en helpen om de praktische zaken goed op een rijtje te krijgen.”

Interview met Elma Al, Cliëntondersteuner bij ClientondersteuningPLUS.

Elma Al is werkzaam bij ClientondersteuningPLUS. Anderhalf jaar geleden besloot zij dat ze meer wilde betekenen voor ouderen en hun naasten en liet zij zich omscholen tot cliëntondersteuner. Dat was voor haar de juiste stap. Elma vertelt over de situaties die zij tegenkomt in de ouderenzorg en hoe zij als cliëntondersteuner van betekenis kan zijn voor ouderen.

Meer manieren om mensen te helpen

Na dertig jaar werkzaam te zijn geweest in de financiële dienstverlening en zonder achtergrond in de zorg, besloot Elma zich anderhalf jaar geleden om te scholen tot cliëntondersteuner. Ze wilde iets kunnen betekenen voor ouderen en hun naasten, maar mensen thuis verzorging bieden was niet aan haar besteed. Via een oud-collega kwam ClientondersteuningPLUS op haar pad. Elma: “Ik heb altijd gezegd dat ik niet meer verder wilde leren. Maar als je echt iets wilt en er interesse voor hebt, dan gaat het bijna als vanzelf. Alle levenservaring en mensenkennis die ik heb opgedaan in mijn vorige werk, kan ik hier gebruiken. Je kunt mensen op veel meer manieren helpen, bijvoorbeeld door dingen voor hen te regelen of hen te helpen de juiste informatie te vinden. Het is heel mooi en dankbaar werk, ik heb er geen moment spijt van gehad.”

Een luisterend oor bieden

Elma is zich vanaf het begin voornamelijk gaan richten op de ouderenzorg. Ze wist uit persoonlijke ervaring voor welke ingewikkelde en beladen situaties ouderen in hun laatste levensfase en hun naasten komen te staan. “Het is een hele kwetsbare doelgroep. Er zijn veel ouderen in Nederland en ook het aantal alleenstaande ouderen is groot. Het gebeurt vaker dan je denkt dat ouderen (bijna) geen netwerk meer hebben, omdat er bijvoorbeeld geen contact meer is met de kinderen. Deze alleenstaande ouderen zijn dan afhankelijk van andere alleenstaande ouderen. Als er dan iets aan de hand is, hebben deze mensen echt hulp nodig. Als cliëntondersteuner kun je hen een luisterend oor bieden en helpen om de praktische zaken goed op een rijtje te krijgen.”

Tekort aan woonplekken en vereenzaming

Waar veel ouderen op dit moment hulp bij nodig hebben, is het verkrijgen van een woonplek. “In verzorgingstehuizen is niet voldoende plaats en dat probleem blijft groeien. Hierdoor mogen mensen met een VV4 indicatie zich niet meer op de wachtlijst laten zetten. Er is simpelweg geen plek meer voor deze mensen. Alleen de mensen met een VV6 indicatie (en dus een grotere zorgvraag) komen in aanmerking. Hierdoor zie je dat veel ouderen een herindicatie aanvragen of langer thuis blijven wonen. Als het thuis echt niet meer gaat, krijg je een crisisplaatsing. Deze mensen komen in de meeste gevallen niet op de plek die hun voorkeur heeft terecht, soms zelfs in een andere gemeente of regio. Een ander probleem doordat mensen (te) lang thuis blijven wonen, is dat zij sneller vereenzamen. Als je op leeftijd bent, zijn veel mensen om je heen zoals vrienden en kennissen weggevallen. Een woonlocatie vervult voor veel ouderen ook een sociale rol die minstens zo belangrijk is.”

Mensen met een VV4 indicatie zijn vaak op leeftijd en hebben extra zorg nodig. Zij worden echter nog als vitaal genoeg beschouwd om thuis te kunnen blijven wonen. Een VV6 indicatie is een hoger gelegen indicatie. Mensen met een VV6 indicatie hebben meer zorg nodig en kunnen zich daarom wél op een wachtlijst laten plaatsen voor een woonlocatie.

Initiatieven vanuit de samenleving

“Voor dit probleem is helaas geen kortetermijnoplossing,” vertelt Elma. “Naast een groot tekort aan woonplekken is er ook een groot tekort aan personeel. Je ziet nu wel dat de samenleving met eigen initiatieven komt. Er worden bijvoorbeeld appartementencomplexen gebouwd waarbij je gelijk de zorg kunt inkopen. Of particulieren die zelf een woonlocatie runnen voor ouderen. Deze ouderen moeten dan nog wel redelijk zelfstandig zijn en niet veel zorg nodig hebben. Maar je bereikt dan wel een gemeenschapsgevoel. Dit soort initiatieven zijn nu nog niet voor alle ouderen toegankelijk. Maar ik denk dat dit soort ideeën ergens moeten beginnen en het is een goede ontwikkeling dat de maatschappij naar oplossingen zoekt.” Elma doet wat ze kan in haar werk als cliëntondersteuner. “Ik wou soms wel dat ik een toverstaf had en alles kon oplossen, maar die heb ik helaas niet. Dat je er kunt zijn voor iemand anders, dat betekent vaak al heel veel. Mensen vinden het fijn dat ze gehoord worden en dat er iemand is die ze even op weg kan helpen. Ik haal veel voldoening uit mijn werk, maar ik kan ook echt iets teruggeven.”