Mijn cliënt / jouw cliënt

Zeg nu maar wat je bedoelt en praat normaal

Blog van Erwin Wieringa

Het was denk ik zo 10 jaar geleden dat ik bij Daryl op zijn zolderkamer binnenstapte. Een grote, stevige Rotterdammer met een aanstekelijke lach en een bijpassend stevig taalgebruik. De lokale zorgorganisatie zag het niet meer in hem zitten en vroeg of ik op PGB basis zijn zorg over kon nemen. Er was niemand binnen hun organisatie die nog bij hem binnen durfde lopen.

Praat toch normaal!

Tijdens onze ontmoeting, buiten bij het cafe op de hoek en met een biertje in de hand hadden we het daar over. “Wat is nu eigenlijk jouw probleem Daryl, wat doe ik hier eigenlijk?” Hij vond zelf dat de hele toestand met de plaatselijke zorgboer schromelijk overdreven was. Ze stuurden steeds een jong grietje met een kladblok en die zei dan: “meneer, ik ben hier om u te helpen, wat is uw zorgvraag?” Daryl wees dan op zijn broek en zei “Je mag gelijk beginnen.” Zo kreeg hij een aanklacht wegens seksuele intimidatie aan zijn broek en werd hij uit het systeem gesmeten. Zelf kon Daryl er wel om lachen en vond dat ze niet met zo’n idiote vraag moesten komen. “Praat toch normaal!”

Zorg is het oudste beroep van de mensheid

Hulpverlening / zorg is bijna zo oud als de mensheid. Een paar jaar geleden zijn botten van oermensen gevonden die duidelijk sporen van ouderdomsziekte vertoonden. Dat betekent simpelweg, dat deze mensen niet meer in staat waren te jagen of te verzamelen en dat er dus anderen moeten zijn geweest die hen geholpen hebben. Zorg is dus het oudste beroep ter wereld! Nu geld, opleiding, markt en economie zo duidelijk aanwezig zijn, is de roep om normering, certificering en erkenning van het “vak” sterk in opkomst. Het zorgt er ook voor dat er een duidelijke scheiding (en afstand) tussen hulpverlener en ontvanger ontstaat met een bijpassend jargon.

Nu ben ik bijvoorbeeld betrokken bij een jonge man wiens leven een waslijst van problemen kent; geen huis, geen opleiding, geen inkomen, geen familie, geen Nederlander, geen lijf dat goed werkt en af en toe geen beleefdheid jegens hulpverleners. Hij heeft nu een bed in de nachtopvang van de dak- en thuislozenzorg en door zijn spierziekte veel pijn en hulp nodig bij het opstaan. Uit frustratie kan hij zijn fatsoen af en toe niet bewaren en schreeuwt hij het uit. Ik krijg een mail van de manager dat hij ‘ de laatste waarschuwing heeft gehad en zich behoorlijk dient te gedragen en anders wordt hem de toegang ontzegd. Met als gevolg dat hij terugverwezen wordt naar zijn Netwerk.’ En o ja, daar over praten gaat nu even niet, want de vakantieperiode hé.. Er IS geen netwerk. Je bedoelt: we gooien hem op straat met rolstoel en al en zoekt het lekker zelf uit!

Wees eerlijk, duidelijk en vermijd jargon

Ik doe dit werk nu bijna een mensenleven lang en ik kan hier zo godsgloeiend pissig om worden! Ja, het is vaak zwaar en soms bijna onmogelijk, maar verpak je onmacht (of onwil) niet in zalvend jargon. Wees eerlijk en doe je best, dat is alles. Zo, dat is weer van m’n hart. Nu alleen nog dat vreselijke woord Cliënt. Het is geen toeval dat het woord zo gangbaar is bij advocaten en makelaars. Het komt uit het Frans en werd populair na de Franse revolutie, toen we allemaal gelijk moesten zijn. De adel muntte het woord “cliënt” toen om het verschil in stand aan te geven. Het verwijst naar bezit, jij bent van mij (of liever van jou, neem je hem over?). Ach, toe nou! Mensen zijn niet van jou, ze behoren hun familie, geliefden en vrienden en bovenal zichzelf. Het enigen minpuntje van *****ondersteuningplus. Verder doen we heus wel ons best!