Bron: Zorginstituut Magazine december 2022 – Open Universiteit-hoogleraar Catherine Bolman

“Nederlanders zijn op veel gebieden digitaal actiever dan ooit. Maar slechts een beperkte groep patiënten, meestal goed opgeleid, profiteert van digitale toepassingen in de zorg”, constateert professor Bolman. Zij doet onderzoek naar het bereik en het gebruik van e-healthtoepassingen bij kwetsbare doelgroe- pen. Denk daarbij aan lageropgeleiden, ver- standelijk gehandicapten, arbeidsmigranten en ouderen met een of meerdere chronische ziekten bij tegelijk afnemende mantelzorg. “Allemaal groepen die het qua gezondheid en digitale vaardigheden slecht doen”, meent Bolman. “Daarnaast zijn vergrijzing en toe- nemende armoede verzwarende factoren. De grote uitdaging is hoe we deze mensen in de digitale zorgtransitie meenemen en zelfredza- mer maken als straks het face-to-facecontact met zorgverleners zal afnemen.”

Tekst Loek Kusiak

Volgens het CBS (2019) maakt slechts 30 procent van de laagopgeleide mensen gebruik van e-healthplatforms, tegenover 78 procent van de hogeropgeleiden. Onder 65-plussers is het gebruik van digitale tools het minst populair. Ongeveer 2,5 miljoen Nederlanders zijn laaggeletterd. Zij kunnen medicijnbijsluiters of gezondheidsbrochures vaak niet goed lezen en hebben moeite met het gebruik van smartphone, tablet of computer.

Acceptatie en grootschalige implementatie van digitale zorgondersteuning wordt belemmerd door een wildgroei aanbieders. Door marktwerking is de zorg versnipperd, maar alle aanbod van e-health ook. Mensen kunnen hierdoor niet beoordelen wat bij hen en hun situatie past.

Wie is ‘de goed opgeleide patiënt’ ?

CliëntondersteuningPLUS ondersteunt patiënten/cliënten die vallen onder de Wet Langdurige Zorg (WLZ). Een groep intensieve zorggebruikers met vaak meerdere met elkaar interfereerde aandoeningen. Hoog-, goed- of laagopgeleid, door deze aandoeningen verliezen zij veelal hun zelfredzaamheid en helaas gaandeweg vaak ook vaak hun vaardigheden om te bevatten wat hen overkomt. Een groeiende groep patiënten.

Houden de e-health systemen voldoende rekening met deze patiënten die ook vaak meerdere aandoeningen tegelijk hebben? En worden zij in deze analyse als groep zorggebruikers voldoende geïdentificeerd? Mogen we van hun mantelzorgers verwachten dat zij de E-health taken overnemen en zijn deze systemen geavanceerd genoeg om dat toe te staan? De ervaring leert dat het antwoord op deze vragen vaak “NEE” is en e-health voor meerdere kwetsbare groepen, in der daad aandacht behoeft.